Financiën

Met betrekking tot de verantwoording van de producten is er voor gekozen slechts de significante afwijkingen ten opzichte van de begroting te vermelden, waardoor de analyse per programma op de gewenste hoofdlijnen plaats vindt.  

Product 1.01 Algemeen Bestuur
De werkelijke lasten op het product Algemeen bestuur zijn € 13.000 lager dan begroot. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt doordat  de Raadcommissies vanwege corona minder geld hebben uitgegeven aan training, cursuskosten en uitbestede werkzaamheden.

Product 1.02 Dagelijks Bestuur
De werkelijke uitgaven op het product Dagelijks bestuur zijn in 2020 € 223.029 hoger uitgevallen dan begroot. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door de eenmalige toevoeging aan de voorziening Pensioenverplichtingen (gewezen) wethouders. Het saldo van de voorziening bedroeg per 1-1-2020 een bedrag van € 2.602.855. Gedurende het boekjaar 2020 zijn ten laste van deze voorziening pensioenverplichtingen voldaan aan belanghebbende gewezen wethouders, en zijn uitvoeringskosten door de uitvoeringsorganisatie in rekening gebracht. Met inachtneming van deze uitgaven en op basis van opgestelde actuariële berekeningen van de pensioenverplichtingen per ultimo 31-12-2020 is de voorziening in kwestie bijgesteld met een bedrag van € 272.378. Met deze bijstelling bedraagt het saldo van de voorziening per 31-12-2020 een bedrag van € 2.849.943. Dit saldo is dan conform de uitgebrachte actuariële verplichting per deze datum. Naast bovenstaande hoger dan begrote uitgaven was er een meevaller op het gebied van de wachtgeldverplichtingen. Deze meevaller bedroeg € 40.927.
Door de coronaperikelen zijn de kosten voor representatie € 9.000 lager uitgevallen dan begroot.

De vrijval van de voorziening Wachtgeld gewezen wethouders heeft er toe bijgedragen dat de werkelijke inkomsten op dit product € 17.552 hoger waren dan was begroot. Het saldo van de voorziening Appa wachtgeld gewezen wethouders bedroeg per 1-1-2020 een bedrag van € 55.742. Gedurende het boekjaar 2020 is ten laste van deze voorziening nog een enkele wachtgeldverplichting voldaan aan een belanghebbende gewezen wethouder. In verband met het eindigen in 2020 van de hiervoor bedoelde enige wachtgeldverplichting kan het saldo van de voorziening in kwestie per 31-12-2020 worden bijgesteld naar een saldo van € 0. Mocht na 31-12-2020 een wachtgeldverplichting ontstaan in dit verband, dan zal via een daartoe strekkend voorstel, en onderbouwd met een actuariële berekening, de voorziening alsnog worden bijgesteld op de dan geldende en toekomstige verplichting.  

Product 1.03 Regionale samenwerking
Jaarlijks worden door de 8 gemeenten in de regio Zaanstreek-Waterland projecten aangewezen die betaald worden uit de zogenaamde SRA-gelden, de gelden die onder de gemeenten verdeeld zijn na de opheffing van de Stadsregio Amsterdam. De gemeente Zaanstad geldt hiervoor als 'voor-financierder', waardoor de afrekeningen in latere jaren zullen komen. De gemeente Edam-Volendam heeft bedongen dat voor ieder afzonderlijk project toestemming moet worden gegeven alvorens als co-financier op te treden. Op 31 december 2020 resteert hier nog een bedrag van € 52.000, wat wordt ingezet ten behoeve van (de ontwikkeling van) een aantal gezamenlijke projecten in 2020 (en later). Deze projecten zijn vastgesteld in de diverse portefeuillehoudersoverleggen Zaanstreek-Waterland en middels een begroting vastgesteld in de diverse colleges. Het resterende bedrag dient dus overgeheveld te worden naar 2021.

Product 1.04 Rekenkamer
De kosten voor onderzoek door de Rekenkamer zijn € 13.000 lager uitgevallen dan was begroot. Vanwege corona heeft het onderzoek een deel van het jaar stil gelegen. Voorts is geen nieuw onderzoek opgestart.

Product 1.05 Burgerparticipatie
Ook in 2020 heeft de gemeente de dorps- en wijkraden ondersteund en een aantal burgerinitiatieven gehonoreerd. Dit zal in 2021 zijn vervolg krijgen (middels de in 2020 nieuw opgestelde Nota Participatiebeleid Edam-Volendam) en nog verder worden uitgebouwd. In 2020 is nog sprake van een onderschrijding van € 10.000 op het budget voor dorp- en wijkraden, omdat binnen de begroting  rekening is gehouden met een uitbreiding van de subsidieregeling met wijkraden.

Product 1.06 Communicatie en voorlichting
De lasten op dit product zijn in totaal € 64.000 lager uitgevallen dan begroot. Dit heeft meerdere redenen.

Communicatie
2020 was een bijzonder jaar. We weten allemaal waarom. Ook voor wat betreft communicatie was het jaar één grote uitdaging. Veelal weten we in crisis op hoofdlijnen wel wat er op ons afkomt. Maar afgelopen jaar kregen we te maken met een ongrijpbare en onzichtbare vijand. De grote kunst is dan om wendbaar te zijn en tegelijkertijd naar nieuwe mogelijkheden te zoeken om projecten te laten doorgaan en medewerkers en alle inwoners aangehaakt te houden bij alles wat er speelt en toch ook vanuit de gemeente georganiseerd wordt. De communicatie heeft daarom ook voor een groot gedeelte in het teken gestaan van crisiscommunicatie rondom corona. Maar naarmate het jaar vorderde hebben we toch wegen gevonden om participatiebijeenkomsten online te organiseren voor onze inwoners. Dit is allemaal prima verlopen. De kosten zijn per saldo € 15.000 lager uit gekomen dan geraamd.

Toegankelijkheid en campagnes
Alles dat we voor 2020 gepland hadden is zoveel mogelijk doorgegaan. Stappen zijn gezet om onze digitale toegankelijkheid te verbeteren. Er komt in 2021 een volledig nieuwe gemeentelijke website. Deze stond gepland voor eind 2020 maar is door coronavertraging verschoven naar het eerste kwartaal 2021. Dit resulteert in een onderschrijding van € 8.000 op het budget.

De ‘Schrijfwijzer’, is een intern ‘omdenkproces’ voor alle medewerkers van de gemeente dat veel tijd kost. Dat heeft door het niet kunnen samenkomen ietwat vertraging opgelopen. Met de Schrijfwijzer wordt alle secties geleerd om op een heldere manier te communiceren met de burger. Zowel schriftelijk, waarbij een herijking van de standaardbrieven aan de orde is, als in de omgang. Het begint z’n vruchten af te werpen. We beseffen ons dat dit proces continue bewaakt en bijgestuurd moet worden. Het is eigenlijk going concern.

Daarnaast zijn er campagnes ontwikkeld, gestart en gecontinueerd op het gebied van onder andere duurzaamheid (Groen voor Elkaar), de vermindering van afval, Julianaweg, Derde Ontsluitingsweg, LEF, Speelruimtebeleid, en tal van andere projecten. Dit nog los van de ‘going concern’ en de continue output richting lokale, regionale en ook landelijke media. Want Edam-Volendam is altijd nieuws. En we worden wat dat betreft ook altijd ‘gezocht’ door alle media.

Monitoren
Omdat we zorgvuldig te werk gaan, zijn er ook een aantal zaken doorgeschoven naar 2021. In 2019 konden we nog gebruik maken van de regionale Omnibus enquête. Dat was voor het laatst. Dat betekent dat we als gemeente zelf stappen kunnen gaan ondernemen om het welbevinden van de inwoners en de klanttevredenheid te monitoren. Ons doel is om continu te monitoren. Het grote voordeel bij deze stap is dat we veel beter zicht krijgen op de beleving van de gemeentelijke dienstverlening. Daarvoor wordt in 2021 software aangeschaft en geïmplementeerd. Een ander groot voordeel van deze tool/software is dat deze ook gebruikt kan worden voor participatievraagstukken. Het is dan ook mogelijk om online een specifieke uitvraag te doen, tot op wijkniveau. Dit sluit in de planning weer mooi aan bij de uitvoering van de recent vastgestelde participatienota. Dit verklaart een onderschrijding van € 25.000 op het budget burgercommunicatie.

Huis-aan-huis krant blijft Gemeentegids
Het lag in de planning om na de zomer van 2020 te starten met een elk kwartaal terugkerende huis-aan-huis krant waarin we de inwoners informeren over wat we doen. Ons verhaal vertellen op basis van de acties die we met elkaar ondernemen. De onderwerpen waar we dagelijks vele uren in investeren voor onze inwoners.
Het vertellen van ons verhaal om de inwoners van de gemeente nog meer te laten zien ‘wat de gemeente doet voor u’. Er is besloten om de bij de inwoners bekende Gemeentegids in overleg met de uitgever aan te gaan pakken. Het resultaat daarvan wordt komend najaar zichtbaar.

Product 1.07 Overhead
De lasten op het product Overhead zijn € 72.000 hoger uitgevallen dan was begroot. Dit heeft meerdere redenen. De grootste verschillen worden hier toegelicht.

Werken voor projecten
In de begroting was een bedrag geraamd van € 793.000 voor toerekening van salariskosten naar de diverse lopende projecten. In werkelijkheid is er maar een bedrag van € 329.000 doorberekend. Dit zorgt voor een negatief verschil van € 464.000. Door de coronaperikelen hebben projectmedewerkers minder uren aan projecten kunnen toeschrijven dan was begroot. Een bedrag van € 145.000 wordt hiervoor onttrokken aan de reserve Coronafonds.
Daarnaast was voor verschillende projecten nog geen krediet beschikbaar gesteld en was de verantwoording van de toe te rekenen uren onvolledig.

Vorming en opleiding
De kosten voor vorming en opleidingen zijn € 21.000 hoger uitgevallen dan was begroot. De overschrijding verklaart zich door de in 2020 besloten inzet van Adviesbureau voor Veiligheid & Handhaving bij de sectie Veiligheid van de gemeente. De inzet richtte zich daarbij op een verbeteringsproces van de handhavingsfunctie binnen de openbare ruimte van de gemeente Edam-Volendam. Het budget op de kostenplaats was in 2020 niet toereikend om de kosten verbonden aan de betrokken inzet volledig te kunnen dekken.

Kosten Salarisadministratie
De overschrijding van € 67.000 op het budget van de salarisadministratie verklaart zich door gemaakte kosten rond de implementatie van het eerdere besluit rond het e-HRM proces binnen de gemeentelijke organisatie. Van dit e-HRM proces maakt ook de salarisadministratie deel uit. Na een gehouden aanbestedingsprocedure e-HRM in 2020 is de gemeente vervolgens en in overleg met de betrokken softwareleverancier gestart met het implementatieproces van het geselecteerde systeem en haar onderdelen. De kosten die op deze implementatie in 2020 betrekking hebben gehad zijn verantwoord op de hiervoor genoemde kostenplaats. Het budget op die kostenplaats was in 2020 nog niet afgestemd op de hiervoor toegelichte ontwikkeling. Dit verklaart de nu geconstateerde overschrijding.

Automatiseringskosten
Inclusief de kosten voor Informatiebeveiliging zijn de werkelijke lasten voor ICT-kosten dit jaar € 70.000 lager dan was begroot. De afschrijvingslasten vallen € 26.000 lager uit doordat sommige projecten niet gereed zijn gekomen. Het is de verwachting dat deze projecten dit jaar worden afgerond. Daarnaast zijn de kosten voor onderhoud van diverse automatiseringspakketten € 45.000 lager uitgevallen dan was begroot.

Directe salariskosten
De directe personeelskosten (in dit geval salariskosten plus inhuur) vallen op het product Overhead ongeveer € 266.000 hoger uit dan was begroot. Voor een uitgebreide toelichting met betrekking tot de totale personeelskosten wordt verwezen naar de paragraaf Bedrijfsvoering onderdeel Personeel.

Toe te rekenen salariskosten
Vanaf het product Overhead worden alle salariskosten verdeeld naar de producten waar deze verantwoord moeten worden. De toe te rekenen salariskosten, inclusief de te verdelen kosten van inhuur, vallen in 2020 ruim € 674.000 hoger uit dan was begroot. Dit wordt veroorzaakt doordat de kosten voor inhuur hoger uitvallen dan was begroot en dat de toerekening van deze kosten aan andere producten niet was begroot. Dit zorgt voor een positief verschil op dit product.

Tractiemiddelen
De kosten onderhoud en benzine voor tractiemiddelen zijn in 2020 ruim € 10.000 lager uitgevallen dan was begroot.

Baten product 1.07 Overhead
De inkomsten op het product Overhead zijn € 49.000 lager dan begroot. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door vangnetuitkeringen van het UWV in het kader van Wet arbeid en zorg (Wazo).

Mutaties reserves
De geraamde onderhoudskosten aan gemeentelijke panden voor € 32.700 (ten laste van de onderhoudsreserve) hebben niet plaatsgevonden in 2020 (doorgeschoven in de tijd).

Aan de reserve Coronafonds wordt per saldo een bedrag van € 46.400 toegevoegd. Dit bedrag bestaat uit meerdere posten:

• Door de coronaperikelen hebben projectmedewerkers minder uren aan projecten kunnen toeschrijven dan was begroot. Een bedrag van € 145.000 wordt hiervoor onttrokken aan de reserve Coronafonds. Deze onttrekking was niet begroot.
• Bij de Winternota was een bedrag van € 210.000 geraamd voor externe ondersteuning in verband met extra werkzaamheden door de corona pandemie. Bij de jaarrekening is er voor gekozen deze kosten direct op de producten te verantwoorden in programma 5, waardoor dit bedrag in dit programma zichtbaar wordt gemaakt en ten laste komt van de reserve (programma 5).
• Per saldo zijn de coronakosten in programma 1 € 18.600 hoger dan geraamd en komen ten laste van de reserve.

In de paragraaf corona gevolgen 2020 is een uitgebreide rapportage van de bijdragen vanuit het Rijk opgenomen en de kosten dan wel besparingen die ontstaan zijn in het kader van corona.